Karijes

Karijes zuba je oštećenje tvrdih zubnih tkiva (gleđi i dentina). Ovo je ubedljivo najčešće oboljenje u usnoj duplji od svih drugih.

Kako nastaje karijes?

Karijes nastaje tako što bakterije iz dentalnog plaka (kod loše higijene usta) deluju na metabolizam ugljenih hidrata stvarajući kiselinu koja smanjuje pH vrednost pljuvačke i dovodi do deminerilizacije zubne gleđi i dentina. Do deminerilizacije dolazi kada kalcijum i joni fosforne kiseline difunduju (izlaze) iz gleđi i tako je omekšaju, čime počinje stvaranje karijesa.

Karijes se najčešće stvara na griznim površinama zuba u fisurama, na teže pristupačnim mestima između zuba i na vratovima zuba iznad gingive.

Koji su simptomi karijesa?

1. U početnom stadijumu kada je kvar samo u gleđi nema simptoma.
2. Kada se karijes proširi na dentin, on izaziva bol na hladno, toplo, kasnije i pri žvakanju.
3. Kad se infekcija proširi na zivac to izaziva jači bol i ti bolovi su dugotrajni i obično ne reaguju ni na uzimanje analgetika.

Kako se dijagnostifikuje kvar zuba?

1. U početnom stadijumu karijes se na površini razmekšale gleđi vidi kao jedna bela kredasta površina.
2. Ako se ne leči u početnom stadijumu on dalje napreduje prema dentinu i tada se vidi kao jedna smeđa ili crna, obično uza šupljina u krunici zuba, u koju se lako može ući zubarskom sondom.
3. U teže vidljivim delovima gde su zubi u kontaktu jedan sa drugim karijes se nekada može dijagnostifikovati prosvetljavanjem tog dela zuba a najsigurnije rentgenskim snimkom.
4. Ako infekcija razori dentin dolazi do pulpe (spleta krvnih sudova i živaca ). Daljim prodorom infekcije dolazi do odumiranja pulpe a ovo stanje se naziva gangrena. Ovaj proces se dalje može preko vrha korena proširiti na viličnu kost i dovesti do stvaranja abscesa ili ciste.

 Kako se leči karijes zuba?

1. Površinski karijes se ponekad može izlečiti (remineralizovati) čišćenjem zahvaćene površine i višestrukim nanošenjem fluorida.
2. Kod dubljih kvarova mora se sav karijes očistiti i nastali defekt ispuniti plombom prema indikaciji i želji pacijenta, kompozitom, amalgamom, keramičkim ili zlatnim inlejom.
3. Kod velikih defekata gde nije moguće postaviti ni plombu ni keramički onlej jedino rešenje je metalkeramička ili cirkonkeramička krunica.
4. Kod slučajeva gde je došlo do gangrene zuba prvo se mora izlečiti koren zuba, ako je potrebno cementirati nadogradnju u koren zuba, pa zatim napraviti i cementirati krunicu zuba.

Prevencija (sprečavanje nastanka karijesa)

1. Redovnim i temeljitim pranjem zuba uveče i ujutro (bolje i posle svakog jela) otklanja se zubni plak i tako umanjuje mogućnost nastanka karijesa.
2. Smanjiti konzumiranje slatkiša i hrane koja sadrzi skrob.
3. Izbegavati upotrebu preterano abrazivnih dentalnih pasta.
4. Upotrebljavati paste koje sadrže fluor.
5. Na tržistu kod nas već pedeset godina Galenika je proizvodila tečnost Fluorogal koja u sebi sadrži fluor koji je odlična zaštita zuba od karijesa. Danas po licenci Galenike Fluorogal proizvodi firma Profarm.
6. Fluorogal se proizvodi u dve jačine. Fluorogal zelene boje sadrži veću količinu fluora i njime stomatolozi preventivno premazuju deci zube. Fluorogal crvene boje sadrži manju količinu fluora i sa njom je poželjno preventivno svakodnevno ispirati usta. Ovaj korisni proizvod može se naći u svim bolje snabdevenim apotekama i prodavnicama stomatoloskih materijala.